Imbolc
Zuiveringsfeest en de terugkeer van het licht
Imbolc of het katholieke Maria Lichtmis vieren we op 2 februari en hoewel het tegenwoordig vooral als een katholieke feestdag bekent staat, gaat de traditie van dit bijzondere lichtfeest veel verder terug. Het waren al de heidenen die rond deze tijd van het jaar de wedergeboorte van het licht vierden (ook wel bekent als Imbolc). Het was een zuiveringsfeest ter ere van de overgang van de winter naar de lente; het begin van het nieuwe jaar. Imbolc is één van de belangrijke festivals uit de Keltische kalender. Het is het moment waarop de aarde het zaad kan ontvangen en deze periode wordt traditioneel in verband gebracht met de zoogtijd van de ooien, die spoedig daarna gaan lammeren. De naam Imbolc verwijst hier dan ook naar. In het Iers betekent Imbolc immers 'in de buik' en verwijst dus naar de drachtige ooien.
Christelijke tradities
Het zijn heidense tradities waarbij Moeder Aarde of vruchtbaarheidsgodinnen zoals Brigid, Ceres, Freia en Demeter werden vereerd. Dat was een doorn in het oog van de kerk en daardoor werden al deze tradities verboden. Omdat het onmogelijk bleek de diepgewortelde heidense gewoontes geheel uit te wissen, legde de Paus 2 februari vast voor een eigen christelijk reinigingsfeest en plaatste Maria op de plaats van de oermoeder.
De naam Maria Lichtmis verwijst naar de traditie om kaarsen te wijden en een kaarsenlicht-mis speciaal gewijd aan de oermoeder te houden. Daarbij is Maria Lichtmis dus ook een vrouwenfeest waar Maria als beeld van de moeder der moeders wordt gevierd.
Nu ongeveer 40 dagen na kerst vieren we Maria Lichtmis. De tijd van de vele kaarsen in huis komt ten einde. Het licht kunnen we weer naar buiten dragen en terug geven aan de aarde, waar onder de grond de voorbereidingen worden getroffen voor een nieuwe cyclus in de natuur.
Kerst is voorbij, Maria en Jozef verdwijnen van de jaartafel. De kerstkleuren maken plaats voor het heldere blauw, Koning Winter en Moeder Aarde die onder de grond al hard aan het werk is de wortelkindjes wakker te maken. Nog één keer kijken we terug op de donkere maanden en zingen we nog van elk lichtfeest een lied.
Buiten wordt het langzaam lichter.
Pannenkoeken
Vroeger zei men: 'Op 2 februari is geen vrouwtje zo arm, of ze maakt haar pannetje warm.' Maria Lichtmis is de ideale gelegenheid pannenkoeken te eten! Deze traditie is overgewaaid uit Noord Europa. Men zegt dat de goudgele ronde koeken gemaakt uit de laatste restjes meel van het vorige oogstjaar, symbool staan voor de de aarde en de zon.
Lichtmiskaarsjes
Om stil te staan bij het weer naar buiten brengen van het licht en teruggeven van het licht aan de aarde, is het feestelijk om gedurende de kersttijd kaarsstompjes te sparen en alle kaarsrestjes samen te smelten. Het kaarsvet kan je, met een lont, in doppen van walnoten gieten. Tijdens de vroege ochtend op 2 februari kan je de walnoot-boot-kaarsjes aansteken en op het water laten varen. We kijken naar de lichtende vlammetjes in het donker. Met het opkomen van de zon zie je dat het natuurlijke licht het kaarslicht doet verbleken en het licht symbolisch wordt opgenomen.
Liefde en aandacht voor de aarde
Een andere mooie traditie is om het gesmolten kaarsvet in kuiltjes in de aarde te gieten, te laten branden tot het licht bijna letterlijk in de aarde opgenomen is en kinderen met kleine belletjes rond te laten lopen om de wortelkindjes en de bolletjes onder de grond te wekken.
Door zo bewust je te verbinden met de natuur, geef je aandacht en bewustzijn aan onze aarde, die net als elk ander levend organisme liefde en zorg nodig heeft. Het is in onze levens, waar we niet meer zo dicht bij de natuur staan, goed om af en toe bewust stil te staan bij het leven dat onze lieve aarde ons biedt. Is het niet een wonder dat de natuur elk jaar opnieuw trouw, vanuit de stilte van de winter een nieuwe levenscyclus start?